Байгалийн баялгаас олж буй орлогыг олон нийтэд ил тод болгосноор түүнийг нийтийн сайн сайхны төлөө зөв захиран зарцуулахад нь оролцогч талуудын хариуцлагыг өндөржүүлэх, сайн засаглалыг бэхжүүлэх зорилготой Олборлох Үйлдвэрлэлийн Ил Тод Байдлын Санаачилга багийнхан 8-р сарын эхээр Ерөө суманд ажиллав. Тус сумын Хандгайт багт болсон өдөрлөгийн үеэр төр, хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн тэгш оролцоо бүхий дэлхий нийтийн түншлэл болох төслийн талаар танилцуулж, мэдээллийг ил тод байлгаснаар орон нутагт ямар хэрэгтэй ашигтай болох талаар ойлголт өгсөн байна.

Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилгын стандартад төрийн зүгээс компаниудтай байгуулсан аливаа гэрээ, хэлцлийг олон нийтэд ил тод мэдээлэх гэж заасан байдаг. Тус асуудлын хүрээнд ОҮИТБС-ын Үндэсний зөвлөлийн дэргэд Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамаар ахлуулсан ажлын дэд хэсэг байгуулагдан ямар гэрээг ил болгох талаар талуудтай зөвшилцөх, эрх зүйн орчны судалгаа хийх, улмаар гэрээний хуулбарыг татан авч сан бүрдүүлэх зэрэг ажлуудыг хийсэн байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 222-р тогтоолын дагуу бүх шатны засаг дарга нар аймаг, сумандаа Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилгын хэрэгжилтийг хангах үүднээс төр, компани, иргэний нийгмийн төлөөллөөс бүрдсэн дэд зөвлөлийг эмхлэн байгуулж, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих үүрэгтэй билээ. 2017 оны 5 сарын байдлаар 20 аймаг, 14 суманд дэд зөвлөл байгуулагдаад буй. Гэхдээ хэдий тушаал, шийдвэрээр байгуулагдсан хэдий ч төлөөллийн тэнцүү байдал алдагдсан, үйл ажиллагаа нь тогтмол явагдахгүй байгаа гэх зэрэг хүндрэл бэрхшээл байсаар байна.

Ашигт малтмалын тухай хуулийн 48.10, Газрын тосны тухай хуулийн 36.10, цөмийн энергийн тухай хуулийн 28.6.4, Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын тухай хуулийн 34.10 заалтуудын дагуу "тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч аж ахуйн нэгжүүд тухайн жилд улсын болон орон нутгийн төсөвт төлсөн татвар, төлбөр, олборлосон, борлуулсан бүтээгдхүүний тоо хэмжээг дараа оны 1-р улиралд багтаан маягтын дагуу тайлагнаж, олон нийтэд мэдээлэл" үүрэгтэй билээ. 

СУРГАЛТЫН ЗАР

 “ИЛ ТОД, ХАРИУЦЛАГАТАЙ УУЛ УУРХАЙН СТАНДАРТУУД” сэдэвт уул уурхай, газрын тосны компаниудад зориулсан сургалт 2017 оны 4 сарын 7-ны өдөр 09-16 цагийн хооронд Пума Империал зочид буудлын өргөтгөлийн /Засгийн газрын ордны зүүн талд/ хурлын танхимд зохион байгуулагдана.

Монголын ОҮИТБС-ын Ажлын хэсгийн 43-р хуралдаан 2017 оны 2 сарын 23-ны өдөр Сангийн яамны хурлын танхимд боллоо. Хуралдаанаар Европын сэргээн босголт хөгжлийн банкны санхүүжилтээр Адам Смит Интернэйшнл байгууллагын хэрэгжүүлэх "Жишиг сум" төслийн хөтөлбөр, МУ-д хийсэн олон улсын баталгаажуулалтаар өгсөн зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх ажлын дэд хэсгийг байгуулах тухай асуудлуудыг хэлэлцэн батлав.

Монголын Олборлох үйлдвэрлэлийн засаглалыг сайжруулах төслийн ажлын албанаас ОҮИТБС-ын тайлан гаргагч төрийн байгууллага, компаниудад "ОҮИТБС-ын тайлагнал ба ашиг хүртэгч эздийн ил тод байдал" сэдэвт сургалтыг 2017 оны 2 сарын 16, 22-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. Төрийн байгууллагын сургалтанд тайлан гаргагч байгууллагуудаас гадна компаниудын эздийн мэдээллийг бүртгэдэг Санхүүгийн зохицуулах хороо, ОӨУБЕГ-ын Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газар, Хөрөнгийн бирж, Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар гэх зэрэг нийт 20 гаруй байгууллагуудын төлөөлөл оролцлоо.

Монголын Олборлох үйлдвэрлэлийн засаглалыг сайжруулах төслийн ажлын алба, Эрдэнэс Монгол ХХК-тай хамтран "Төрийн өмчит компаниудын ил тод байдал" сэдэвт чадавх бэхжүүлэх сургалтыг 2017 оны 1 сарын 19-ний өдөр зохион байгууллаа.

Олборлох үйлдвэрлэл эрхлэгч аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаанаас “ашиг хүртэгч жинхэнэ эзэд”-ийн мэдээллийн ил тод байдлыг хангах арга замыг тодорхойлж, бодлогын зөвлөмж боловсруулах зорилгоор Нээлттэй нийгэм форум (ННФ)-аас санаачлан санхүүжүүлж хийлгэсэн судалгааны тайлантай танилцана уу. 

Монголын ОҮИТБС-ын 2016 оны нэгдсэн тайлан боловсруулах "Хараат бус хянагч нэгтгэгч"-ийг сонгон шалгаруулах тендер зарлагдлаа.